ΔΕΠ-Υ

Το παιδί με προβλήματα προσοχής μπορεί να έχει προβλήματα με την υπερκινητικότητα, την παρορμητική συμπεριφορά, την απροσεξία .Αυτό επηρεάζει τη γλώσσα και την επικοινωνία του με πολλούς τρόπους. Κάποια παραδείγματα είναι τα παρακάτω :

1. Μιλάει χωρις να μπορεί να περιμένει τη σειρά του η σε ακατάλληλες στιγμες
2. Διακόπτει τους άλλους όταν μιλάνε
3. Δυσκολεύεται στην εύρεση λέξεων
4. Μιλάει πολύ δυνατά
5. Αποσυντονίζεται εύκολα από τον υρμό μιας συζήτησης .
6. Δυσκολεύεται να διαχειριστεί το θόρυβο του περιβάλλοντος ώστε να δώσει προσοχή
7. Αποσπάται από τις δικές του σκέψεις. Κάνει ανεξάρτητα σχόλια ή μιλάει για θέματα εκτός του περιεχομένου συζήτησης.

Παρατηρούμε πως το παιδί που παρουσιάζει ΔΕΠ-Υ έχει μεγαλες δυσκολιες στην οργάνωση του εκφραστικού λόγου του .

Η Λογοπεδική παρέμβαση θα βοηθήσει το παιδί που παρουσιάζει ΔΕΠ :

1. Να επεξεργαστεί την ομιλία του.
2. Να μάθει να επικεντρώνεται σε εξατομικευμένους στόχους.
3. Να αποκτήσει καλύτερη επικοινωνία σε συγκεκριμένες κοινωνικές καταστάσεις.
4. Να αποκτήσει δεξιότητες μελέτης (σχεδιασμός / οργάνωση / προσοχή στη λεπτομέρεια).

Η αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ απαιτεί συνεργασια όλων όσων εμπλέκονται στη ζωή του παιδιού , οι γονείς , οι γιατροί , οι θεραπευτές , οι εκπαιδευτικοί . Όλοι πρέπει να συνεργαστούν για να εξασφαλίσουν ότι το παιδί ανταποκρίνεται κατάλληλα στη θεραπεία και προχωρεί όπως είχε προγραμματιστεί. Η εύρεση τρόπων για να βοηθηθεί το παιδί να αντιμετωπίσει αυτή τη διαταραχή είναι ζωτικής σημασίας για την ικανότητά του να μαθαίνει και να επικοινωνεί αποτελεσματικά. Η ποιότητα της ζωής του παιδιού με ΔΕΠ-Υ , αλλά και της οικογένειάς του μπορεί να μεταβληθεί και να βελτιωθεί σε τέτοιο βαθμό που το παιδί θα είναι αποδοτικό και ευτυχισμένο , αρκεί να υπάρξει ουσιαστική συμβολή από όλους .

3-18 ετών

• δεν μπορεί να συγκεντρωθεί
• αποσπάται εύκολα από άσχετα ερεθίσματα
• δεν φαίνεται να ακούει
• δε δίνει σημασία στις λεπτομέρειες
• κάνει λάθη απροσεξίας
• δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες
• αποφεύγει εργασίες που απαιτούν συστηματική πνευματική προσπάθεια
• χάνει πράγματα και
• γενικά είναι ανοργάνωτος/η
• Χαμηλή επίδοση σε όλα τα μαθήματα
• ξεχνά τις σχολικές εργασίες
• δυσκολεύεται να παραμείνει καθισμένος/η,
• κουνάει χέρια, πόδια, ή στριφογυρίζει στη καρέκλα,
• κοιτά συνέχεια γύρω του και πειράζει τους άλλους,
• σηκώνεται όταν δεν επιτρέπεται,
• τρέχει και σκαρφαλώνει υπερβολικά.
• δεν σκέφτεται πριν αντιδράσει,
• απαντάει πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση,
• μιλάει συνεχώς,
• δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του,
• στα παιχνίδια δεν ακολουθεί κανόνες,
• διακόπτει ή ενοχλεί τους άλλου

18+ ετών

• Δυσκολία στην επαγγελματική επίδοση

Το παιδί με δυσκολία στην συγκέντρωση προσοχής , υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα μέσω του παιχνιδιού και της εστίασης στο εδώ και τώρα ωφελείται στην ενίσχυση της συγκέντρωσης της προσοχής και την μείωση της διάσπασης . Ο θεραπευτής διευκολύνει το παιδί μεσω συγκεκριμένων παιχνιδιών να εκτονώσει την ενέργειά του σε ένα ασφαλές περιβάλλον, αναπτύσσοντας παράλληλα τον έλεγχο παρόρμησης. Η ανάπτυξη αυτοελέγχου βοηθά το παιδί να αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και να ανταποκρίνεται καλύτερα στα διάφορα κοινωνικά περιβάλλοντα στα οποία κινείται. Επιπλέον, οι ομαδικές συνεδρίες διευκολύνουν τα παιδιά να μάθουν να σέβονται τον προσωπικό χώρο του άλλου, να αναπτύσσουν την ενσυναίσθηση και να καλλιεργούν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.

Η ΔΕΠΥ χαρακτηρίζεται κυρίως από δυσκολία στη συγκέντρωση, αυξημένη κινητικότητα και παρορμητικότητα. Ο εργοθεραπευτής μέσα από κατάλληλες δομημένες δραστηριότητες βοηθάει το παιδί να παραμείνει συγκεντρωμένο σε μια δραστηριότητα. Βοηθάει στον έλεγχο της παρορμητικότητας και της κίνησης με σκοπό το παιδί να ανταποκρίνεται κατάλληλα σε διάφορες καθημερινές συνθήκες.

Η ΔΕΠΥ είναι μία νευροβιολογική διαταραχή της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, όπου τα παιδιά παρουσιάζουν περιορισμένο έλεγχο προσοχής, παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα.

Αισθητηριακή Ολοκλήρωση και ΔΕΠ-Υ:

Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση σε παιδιά με ΔΕΠ-Υ στοχεύει στην ελάττωση των συμπτωμάτων και των δυσκολιών μέσω των ερεθισμάτων που οργανώνουν και ηρεμούν το κάθε παιδί έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις καθημερινές του υποχρεώσεις και μέσω των ερεθισμάτων που βοηθούν το εκάστοτε παιδί να μάθει και να προσαρμόζεται στους κανόνες της τάξης ή του παιχνιδιού.

Δραστηριότητες, ενδεικτικά, που μπορούν να οργανωθούν, προκειμένου να βοηθηθεί το παιδί με ΔΕΠΥ είναι:

• Δραστηριότητες χαλάρωσης
• Δραστηριότητες οπτικού ελέγχου και συντονισμού( όπως η παρατήρηση με τον φακό που φωτίζει σε διάφορα μέρη του χώρου)
• Δραστηριότητες που απαιτούν προσοχή
• Ομαδικά παιχνίδια για αναμονή σειράς

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής / υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι η συνηθέστερη διαταραχή της παιδικής / εφηβικής ηλικίας και μπορεί να επηρεάσει βαθιά τη σχολική πρόοδο, την ευημερία, τις διαπροσωπικές σχέσεις και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις των παιδιών. Κάποια από τα συμπτώματα στους εφήβους περιλαμβάνουν: αποδιοργάνωση, χαμηλή συγκέντρωση, υπερκινητικότητα, διάσπαση προσοχής και παρορμητικότητα.
Η ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους νέους με ΔΕΠ-Υ ψυχικά και κοινωνικά, ώστε να καταφέρουν να διαχειριστούν τον τρόπο που σκέφτονται και παράλληλα την συμπεροφορά τους. Μέσα από την ψυχοθεραπεία οι έφηβοι μαθαίνουν πως να αποκτήσουν ρεαλιστικούς στόχους, να μειώσουν τις ενοχές και τον φόβο που πιθανά μπορεί να αισθάνονται, να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματα τους, να επιτρέψουν στον εαυτό τους τα «λάθη», να προσπαθούν να οργανώσουν τον χρόνο τους ανάλογα με το πρόγραμμα τους, να κοιμούνται καλά, να επιβραβεύουν και να σέβονται τον εαυτό τους.
Ακόμα η ψυχοθεραπεία βοηθά πολύ τους εφήβους με ΔΕΠ-Υ στο να διαχειριστούν το άγχος τους. Οι αγχώδης διαταραχές, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, παρατηρούνται πιο συχνά σε παιδιά με ΔΕΠ-Υ. Άλλωστε, το άγχος και η ΔΕΠ-Υ έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους:

1) και τα δύο προκαλούν ανησυχία,

2) σ’ένα παιδί με άγχος αποσπάται πολύ πιο εύκολα η προσοχή του,

3) και τα δύο μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στον ύπνο.

Η θεραπεία ενός εφήβου με ΔΕΠ-Υ, θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει: συμπεριφορική θεραπεία, ατομική ψυχοθεραπεία, ομαδική θεραπεία με στόχο την βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων του παιδιού και/ ή οικογενειακή θεραπεία.

Η συμβουλευτική στους γονείς ενός εφήβου με ΔΕΠ-Υ είναι αρκετά σημαντική. Οι γονείς μαθαίνουν να επιβραβεύουν την θετική συμπεριφορά του παιδιού τους, να του δίνουν ξεκάθαρα μηνύματα, να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες, να είναι οι ίδιοι αισιόδοξοι διατηρώντας μία θετική συμπεριφορά η οποία θα βοηθήσει μελλοντικά στο χτίσιμο αυτοπεποίθησης του εφήβου, να βοηθούν το παιδί
τους στην οργάνωση και τον προγραμματισμό και να διατηρούν μία σταθερή ρουτίνα των οικογενειακών συνηθειών (πχ ώρα βραδινού ύπνου, μεσημεριανού φαγητού κτλ).

Επίσης, να έχουν επαφή με τους δασκάλους του παιδιού, να παραμένουν ήρεμοι στην πειθάρχιση του εφήβου, να βάζουν σταθερά και ρεαλιστικά όρια (πχ πόση ώρα θα δει τηλεόραση, πόση ώρα θα παίξει video-games κτλ), όταν τελειώσει μόνο του τις εργασίες για το σχολείο να το επιβραβεύουν το ακόμα κι αν δεν είναι «τέλειο», να υποστηρίζουν το παιδί τους σε δραστηριότητες (αθλητικές, μουσικές, χόμπυ κτλ).

Στόχος των γονέων, είναι να μεγαλώσουν ένα παιδί που στο μέλλον, δεν θα τους χρειάζεται πλέον. Η εμπιστοσύνη, η αυτοεκτίμηση και η ικανότητα διαχείρισης των ευθυνών της ζωής προέρχονται από την αίσθηση της ικανότητας και της αυτάρκειας.
Καθώς οι έφηβοι ωριμάζουν, οι γονείς πρέπει να αποδεχθούν το γεγονός ότι θα βρουν έναν δικό τους τρόπο για να ολοκληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.

Η πρώιμη παρέμβαση είναι πολύ σημαντική για την μετέπειτα ανάπτυξη του παιδιού. Η ΔΕΠΥ πολύ συχνά ευθύνεται για τη σχολική αποτυχία, την αντικοινωνική συμπεριφορά, την επαγγελματική επίδοση και την ψυχοκοινωνική προσαρμογή. Συνεπώς, σε περίπτωση παρατήρησης κάποιων από τα παραπάνω χαρακτηριστικά συνιστάται η άμεση εκτίμηση ενός λογοθεραπευτή.

Διασκεδαστικές ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι σας!
Έρευνες έχουν δείξει πως ασκήσεις χαλάρωσης σε παιδιά, μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητά τους να συγκεντρώνονται ευκολότερα, να ελέγχουν τις εκρήξεις θυμού τους και να παίρνουν πιό μελετημένες αποφάσεις.
Mindfulness ονομάζεται μία άσκηση που έχει σαν στόχο την βελτίωση της ψυχικής υγείας και της συγκέντρωσής μας. Είναι μία τεχνική που μας επιτρέπει να
εκπαιδεύσουμε το μυαλό και τις σκέψεις μας στο να είναι συγκεντρωμένα στο «εδώ και τώρα».

Mindfulness σε παιδιά.
Η συχνή χρήση αυτής της άσκησης, μαθαίνει στα παιδιά από μικρή ηλικία πως να έχουν τον έλεγχο των σκέψεων και των συναισθημάτων τους. Για παράδειγμα, μαθαίνουν πως να ελέγχουν το καθημερινό άγχος ή τις άσχημες σκέψεις.
Ακόμα, μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν ένα «δύσκολο» συναίσθημα αντί να το αγνοούν.
Το Mindfulness επιτρέπει στα παιδιά να κάνουν ένα βήμα πίσω από μια σκέψη που τους προκαλέι άγχος και να τη δουν απλά για αυτό που είναι, δηλαδή απλά σαν μία
σκέψη και όχι ένα γεγονός.
Επίσης, τα παιδιά νιώθουν σίγουρα πως ότι και αν συμβαίνει γύρω τους, γνωρίζουν τεχνικές που θα τα κάνει να νιώσουν ήρεμα και χαλαρά.

Ποιά είναι τα θετικά αποτελέσματα αυτής της άσκησης στα παιδιά?

•Μία έρευνα (Singh, N.N., et al., 2016) σε μαθητές με ΔΕΠΥ της πέμπτης τάξης του Δημοτικού, έδειξε βελτίωση στα μαθηματικά, ενώ μία άλλη έρευνα που διεξήχθει στην Κορέα (Yoo, Y.G., et al., 2016) έδειξε πως 8 εβδομάδες πρακτικής του Mindfulness μείωσαν την επιθετικότητα, το κοινωνικό άγχος και τα επίπεδα τους στρες.
•Το 2015, μία ακόμα έρευνα (Schonert-Reichl, K.A., et al., 2015) έδειξε πως μαθητές ηλικίας 10-11 ετών, που συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης  Mindfulness, (διάρκειας 4 μήνών), έδειξε αποτελέσματα βελτίωσης σε τομείς εκτελεστικών λειτουργιών όπως: γνωστικός έλεγχος, βραχύβια μνήμη, γνωστική ευελιξία, και καλύτερους βαθμούς στα μαθηματικά.
•Γενικότερα, τα παιδιά τα βοηθά πολύ η τεχνική αυτή στο να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους και να αφήσουν πίσω τα άγχη και τις φοβίες τους.
•Να σημειωθεί πως κάποιες βαθύτερες παρεμβάσεις του Mindfulness, μπορεί να είναι ισχυρές και θα μπορούσαν να έχουν διαφορετικά αποτελέσματα σε δυνητικά
ευάλωτα άτομα με ψυχικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και του παθολογικού άγχους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι τεχνικές πρέπει να
εφαρμόζονται αποκλειστικά από επαγγελματίες του χώρου της ψυχικής υγείας, και τα άτομα αυτά να παραπεμφθούν για εξειδικευμένη βοήθεια.

Πότε μπορώ να ξεκινήσω την πρακτική του Mindfulness με το παιδί μου?

Η κατάλληλη περίοδος είναι από 4 ετών και πάνω.
Αν και ποτέ δεν είναι «πολύ νωρίς»… Γιατί ίσως ένα παιδί 2 ετών να μην ξέρει πως να ονομάσει τα συναισθήματά του, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε μπορεί και να τα
νιώσει κιόλας.

4 απλές και διασκεδαστικές ασκήσεις Mindfulness που μπορείτε να δοκιμάσετε στο σπίτι σας.

1. Διαφραγματική Αναπνοή: Είναι μία πολύ καλή άσκηση χαλάρωσης, ειδικά για παιδιά που έχουν δυσκολίες στον ύπνο τους. Ζητήστε από το παιδί σας να ξαπλώσει
ανάσκελα και να τοποθετήσει τα χέρια στην κοιλιά του. Όπως εισπνέει και εκπνέει,πείτε του να παρατηρεί τα χέρια του που κινούνται πάνω και κάτω. Ζητήστε από το
παιδί σας να βάλει όλη του την προσοχή στην κίνηση της κοιλιάς και των χεριών του. Να προσπαθήσει να αφήσει όλες τις έννοιες πίσω του και να συγκεντρωθεί στην αναπνοή του.
2. Ψηφιακή Αποτοξίνωση: Ένας απλός και πολύ εύκολος τρόπος να ανακαλύψετε τα οφέλη του Mindfulness είναι το παρακάτω πείραμα: ζητήστε από το παιδί σας να
περάσει ένα ολόκληρο βράδυ χωρίς να χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικές συσκευές.
3. Το βάζο της χαράς: Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε βάζο ή κουτί. Κάθε φορά που θα συμβαίνει κάτι καλό, το οποίο θα κάνει το παιδί σας να χαμογελά,
ζητήστε του να το γράψει σ΄ένα χαρτάκι με χαρούμενα χρώματα, να το διπλώσει και να το βάλει μέσα στο βάζο/κουτί. Δείτε πόσο γρήγορα μπορείτε να το γεμίσετε!
Τις στιγμές που το παιδί σας θα νιώθει «πεσμένο», ενοχλημένο ή στενοχωρημένο τότε βάλτε το χέρι σας στο βάζο, διαλέξτε στην τύχη ένα χαρτάκι και διαβάστε μία
«χαρούμενη» σημείωση ώστε να μπει και πάλι το χαμόγελο στο πρόσωπο του παιδιού σας!
4. Η άσκηση της ευτυχίας:
Στο τέλος της μέρας, λίγο πριν τον ύπνο, ζητήστε από το παιδί σας να φέρει στο μυαλό του 5 πράγματα για τα οποία ένιωσε ευτυχισμένο εκείνη τη μέρα. Βέβαια, αν
μπορούν να σκεφτούν πάνω από 5, τόσο το καλύτερο! Με το να καταφέρουν να σκεφτούν κάποια πράγματα για τα οποία νιώθουν ευγνωμοσύνη, τότε πέφτουν για
ύπνο νιώθοντας θετικά για την μέρα που πέρασε.
Να θυμάστε…
…πως πάνω απ’ όλα στόχος σας είναι να διασκεδάστε! Στο τέλος κάθε άσκησης επιβραβεύστε το παιδί σας και ρωτήστε πως του φάνηκε η άσκηση. Σκοπός είναι το
παιδί να ανυπομονεί για αυτές τις μικρές στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας και όχι να τις βλέπει σαν κάτι που «πρέπει» να κάνει. Άλλωστε, είναι μία τεχνική από την οποία θα επωφεληθεί όλη η οικογένεια!

Πηγές:
Schonert-Reichl, K.A., Oberle E., Lawlor, M.S., Abbott, D., Thompson, K.,
Oberlander, T.F., Diamond, A. (2015). Enhancing Cognitive and Social Emotional
Development through a simple-to- administer mindfulness-based school program for
Elementary school children: a randomized controlled trial. Developmental
Psychology. January. Vol. 51, issue 1. pp. 52-66.
Singh, N.N., Lancioni, G.E., Karazsia, B.T., Felver, C.J., Myers, E.R., Nugent, K.
(2016). Effects of Samantha Meditation on Active Academic Engagement and Math

Performance of Students with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder. Mindfulness.
Vol. 7, issue 1: 68-75.
Yoo, Y.G., Lee, D.J., Lee, I.S., Shin, N., Park, J.Y., Yoon, M.R., Yu, B. (2016)The
Effects of Mind Subtraction Meditation on Depression, Social Anxiety, Aggression,
and Salivary Cortisol Levels of Elementary School Children in South Korea. Journal
of Pediatric Nursing. May-June. Vol. 31, issue 3. pp. 185-197.
www.standard.co.uk